Podsumowanie obchodów Roku Praw Człowieka w Bydgoszczy:
Podsumowanie obchodów Roku Praw Człowieka w Bydgoszczy:
Marzec-Kwiecień – działania na rzecz uchodźców z Ukrainy w BCTW – koordynowanie największej w Bydgoszczy zbiórki darów, wydawanie darów uchodźcom.
Maj – Maj miesiącem równości, różnorodności i praw człowieka - Budujmy razem wrażliwość wokół idei praw człowieka:
4 maja - „Razem raźniej” Bydgoska Rada Seniora – spotkanie z seniorami z Ukrainy (wydarzenie cykliczne w każdą środę msc)
6 maja– Międzynarodowe warsztaty dla dzieci i młodzieży "Sztuka mehendi"
7 maja- Wsparcie psychologiczne dla osób pomagającym Uchodźcom
10 maja - Dyżur Bydgoskiej Rady ds. Równego Traktowania
10 maja - Dyżur Bydgoskiej Rady Seniorów
13 maja - Inauguracja „półki równościowej” w biblioteczce BCOPW – Webinar „Książką
w dyskryminację” - wydarzenie online
13 maja - "Empatia na styku kultur" - Warsztaty z zakresu wielokulturowości dla młodzieży
17 maja - Krąg równości i różnorodności - warsztaty doświadczania dla organizacji pozarządowych i osób pracujących z ludźmi
18 maja - „Akceptacja różnorodności w rodzinie” – warsztaty z psychologiem
18 maja -"Tęcza. Sensoryczne spotkanie z książkami i najmłodszymi w formule CzyTamŚwiat - Lucyna Brzezińska-Eluszkiewicz
20 maja - Stowarzyszenie Stan Równości – konsultacje LGBT+
21 maja – Pisanie listów do białoruskich więźniów politycznych - Społeczność białoruska Miasta Bydgoszcz
23 maja – „Dyskryminacja seniorów” - warsztaty dla seniorów
23 maja - "Katapulta - odskocznia od trudnej rzeczywistości" - Fundacja Dignitate
24 maja - Wykład „ Wprowadzenie do praw człowieka” – Michał Bomastyk
25 maja - Wielokulturowe spotkanie mam inicjujące cykliczne spotkania mam z różnych stron świata, które mieszkają już od jakiegoś czasu w Bydgoszczy
26 maja – Maj Mam – w nawiązaniu do Roku Praw Człowieka tegoroczny Maj Mam odbył się pod hasłem: „Matka też człowiek – prawa człowieka prawa mam”
26 maja – „Poznajmy ukraińska cyrylicę” - warsztaty językowe
30 maja - Stowarzyszenie Stan Równości – konsultacje LGBT+
31 maja – Dyżur Rady ds. osób niepełnosprawnych
Czerwiec - 20 czerwca Światowy Dzień Uchodźcy
20.06 – 30.06 - Wystawa plastyczna prac dzieci ukraińskich, które wykonywały prace pod okiem wolontariusza Dawida Kilona podczas wielkiej zbiórki w BCTW marzec-kwiecień 2022
20 czerwca - Czytanie w Centrum. Читання в Центрі. Światowy Dzień Uchodźcy w BCOPW
22.06 - „Razem raźniej” Bydgoska Rada Seniora – spotkanie z seniorami, uchodźcami z Ukrainy, spotkanie otwarte
23.06 – Międzykulturowe warsztaty językowe - w wydarzeniu wzięła udział młodzież z Ukrainy, która uczyła alfabetu ukraińskiego młodych bydgoszczan
23.06 – Webinar "Uchodźca – przyjaciel czy wróg? O wykluczeniu przybyszów"
Październik – 7 października - VI Bydgoskie Forum Inicjatyw Pozarządowych pod hasłem „Prawa człowieka - nasze prawa nasze obowiązki”
„Prawa człowieka/uchodźcy w obliczu wojny” - panel dyskusyjny
Listopad – Międzynarodowy Dzień Tolerancji
16 listopada
1. Webinarium „Język równościowy (inkluzywny)”
2. Żywa Biblioteka
18 listopada:
1. „Poznajmy ukraińską cyrylicę” - warsztaty językowe dla dzieci i młodzieży Stowarzyszenie Slavos
2. Czytanie w Centrum, świętujemy Dzień tolerancji z książką. Warsztaty dla dzieci z Tu Czytam
Grudzień – Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka
3 grudnia – Instytut Przeciwdziałania Wykluczeniom, warsztaty "Rasizm i ksenofobia jako przykłady łamania praw człowieka".
8 grudnia - konferencja podsumowująca Rok Praw Człowieka w Bydgoszczy
9 grudnia, godz. 10.00, BCOPW, ul. Gdańska 5 odbędzie się spotkanie organizowane przez bydgoskie stowarzyszenie Slavos – Słowiańską Pracownię Kultury i Dialogu rozpocznie się od projekcji reportażu, którego nie tylko bohaterami, ale również twórcami są uchodźcy. Po projekcji filmu odbędzie się panel dyskusyjny, który poprowadzi pracownik Wydziału Nauk o Polityce i Administracji Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, prof. UKW, dr hab. Nartsiss Shukuralieva. Całość zwieńczy koncert muzyki krymskotatarskiej, w którym wystąpią nasi bohaterowie: Hatidże (skrzypce) i jej dzieci: Rustem (skrzypce) i Zarema (śpiew).
10 grudnia na parterze BCOPW w kawiarence obywatelskiej w godz. 10.00-14.00 odbędzie się Maraton Pisania Listów, największa na świecie akcja na rzecz praw człowieka. Akcja połączona z warsztatami, których celem będzie zwiększenie wiedzy dotyczącej praw człowieka oraz rozwój umiejętności oraz gotowości do podejmowania działań w zakresie obrony praw człowieka.
Warsztaty poprowadzi dr Marta Jadwiga Pietrusińska (Uniwersytet Warszawski, Badaczki i badacze na granicy), naukowczyni i aktywistka pracująca na co dzień z grupami doświadczającymi opresji, głównie z osobami z doświadczeniem migranckim.
10 grudnia - Wystawa na Placu Wolności zorganizowana przez Białoruską Społeczność Bydgoszczy. Na Białorusi łamane są prawa człowieka. Najważniejsze informacje o dzisiejszej sytuacji na Białorusi, o dyktaturze i represjach w kraju mających miejsce w ostatnich latach, o liczbie więźniów politycznych, liczbie zatrzymanych dziennikarzy a także o niewyobrażalnych wyrokach jakie ludzie otrzymują za wyrażenie swojego stanowiska politycznego.
10 grudnia - projekt Fundacji Teraz Wy „Znamy swoje prawa. Szanujemy prawa innych” – warsztaty poszerzania wiedzy na temat praw człowieka połączone z przygotowaniem równościowego kalendarza na 2023 rok. Projekt skierowany jest do mieszkańców Bydgoszczy w wieku od 12 lat.
Inicjatywy zorganizowane przez Biuro Komunikacji Społecznej w bieżącym roku w ramach obchodzonego Roku Praw Człowieka:
- wsparcie Ukrainy i uchodźców wojennych z tego kraju poprzez działania: w ramach uruchomionej infolinii, prowadzenie (wraz z Towarzystwem Miłośników Miasta Bydgoszczy) zbiórki na rzecz potrzebujących, zarządzanie danymi dotyczącymi deklarowanej pomocy przez mieszkańców
oraz realizacja polityki informacyjnej (w tym przygotowanie informatora dla obywateli Ukrainy);
- przygotowanie wystaw, których tematyka nawiązywała do szeroko pojętych praw człowieka: „Czeskie bohaterki”, „Wojna oczami dziecka”, „Młodzi reporterzy na rzecz poprawy jakości powietrza”,
a także użyczenie systemu wystawienniczego na wystawę w Focus Mall zatytułowaną „Panowie motywują Panie – badajcie się kochane”;
- organizacja lub współorganizacja zbiórek krwi m.in. na rzecz Ukrainy;
- organizacja manifestacji poparcia dla Ukrainy w związku z rosyjską agresją (luty);
- zorganizowanie wizyty byłego prezydenta RP, laureata Pokojowej Nagrody Nobla, p. Lecha Wałęsy
wraz z ceremonią odsłonięcia dębu jego imienia, a także Dębu Bydgoskiego Marca przez bohaterów tamtych wydarzeń, w Poczcie Dębów Honorowych oraz spotkaniem z mieszkańcami pod hasłem „Walka o prawa człowieka” (marzec);
- udział Prezydenta Miasta w otwarciu Centrum Mediacji i Edukacji Prawnej im. Kamili Wyrębskiej (kwiecień);
- udział – jako drużyna – oraz wsparcie organizacyjne Festynu Trzech Narodów: Polska, Białoruś
i Ukraina (czerwiec);
- udział Prezydenta Miasta w gali „Szkoła Otwarta i Tolerancyjna” (czerwiec);
- zorganizowanie wspólnie z MCK „Tołoka. Solidarni z Ukrainą” (sierpień).
1. Park Tolerancji - pierwszy w Polsce park tematyczny poświęcony tolerancji, różnorodności, pokojowi i demokracji (w tym prawom człowieka
właśnie): https://parktolerancji.wordpress.com (między wrześniem a listopadem w odbywających się tam warsztatach wzięło udział niemal 500 osób z 10 szkół)
2. Album V-lecia projektu SOiT - podsumowanie 5 lat projektu Szkoła Otwarta i Tolerancyjna, promującego równość wobec prawa wszystkich ludzi bez względu na dzielące ich różnice (premiera 12.07.22) (Jeśli będzie potrzeba, to mogę dostarczyć kilka-kilkanaście egzemplarzy na to grudniowe wydarzenie w biurze)
3. Gry terenowe Tropiciele V (10.05.22) i Open Your Mind X (27.05.22) - ćwiczące uważność, refleksyjne myślenie i umiejętność odszukiwania stereotypów i opinii w tekstach dziennikarskich:
https://otwarta.bydgoszcz.pl/tropiciele-v/ oraz https://otwarta.bydgoszcz.pl/open-your-mind-viii-outsider/
4. Filmy dydaktyczne - "33 lata po Fukuyamie", "Ad Astra", "Efekt motyla" oraz "My na przełomie" wchodzące w skład filmowej Akademii Pięknego Umysłu:
https://otwarta.bydgoszcz.pl/akademia-pieknego-umyslu-2/ (m.in. debata Fukuyamy z Huntingtonem dotycząca przyszłości świata, prawa nauki a prawa człowieka, wpływ wielkich opowieści na kondycję ludzkości oraz wyznaczniki współczesnej epoki oczami młodzieży)
5. IV numer Kompasu - Młodzieżowego Kwartalnika Internetowego (czerwiec 2022), a tam m.in. o prawach mniejszości i ataku Rosji na Ukrainę - wszystko "oczami" młodych:
https://szkolaotwarta.files.wordpress.com/2022/08/kompas_4_2022.pdf
Co nas jeszcze czeka? Konkurs Tropiciele VI (09.12.22), w którym tropić będziemy nie-fakty w testach dziennikarskich oraz debata Młodzieżowy Hyde Park IV: Złota Gałąź (19.12.22) o korzeniach człowieczeństwa:
https://otwarta.bydgoszcz.pl/zlota-galaz.
Najważniejszym projektem realizowanym przez Muzeum, który pokazuje jak ważne jest respektowanie praw człowieka jest projekt pod nazwą: „Kurdystan. Oblicza trwania”. To pierwsza odsłona Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Protonarodów, którego myślą przewodnią będzie prezentacja działalności artystycznych znanych w świecie grup etnicznych, które dążą do uzyskania własnej suwerenności politycznej. Ten największy bezdomny naród świata przetrwał nie tylko dlatego, że nigdy nie bał się chwycić za broń; przetrwał, ponieważ stworzył twardą opokę kultury chroniącej tożsamość. W ramach wydarzenia zaprezentujemy szeroki zakres kultury i sztuki kurdyjskiej obejmujący działania z zakresu malarstwa, rysunku i grafiki, form przestrzennych i rzeźby, instalacji artystycznych, video-artu, fotografii, sztuki filmowej oraz literatury klasycznej i współczesnej. Podejmowany temat jest uniwersalny, szczególnie w obliczu dzisiejszej sytuacji politycznej w Europie. Konflikty wojenne, migracje ludności, prześladowania, uwarunkowania polityczne są codziennością dla starających się o swoją państwową niezależność Kurdów. Zauważmy,że w podobnej sytuacji przez setki lat znajdowali się, rozdzieleni terytorialnie pomiędzy sąsiednie kraje, mieszkańcy Ukrainy, których państwowy, niezależny byt, jest również aktualnie zagrożony.
Poza wyżej opisanym projektem Muzeum zorganizowało szereg wykładów w których w szerokim zakresie porusza się zagadnienia obejmujące prawa człowieka. W bieżącym roku odbyły się:
1.wykład Michała Bomastyka pt. „Stereotyp, dyskryminacja, wykluczenie. Dlaczego potrzebujemy równościowego społeczeństwa?”
Podczas wykładu była okazja zastanowić się, kiedy zaczyna się dyskryminacja i jakie są jej konsekwencje. Czy dyskryminacja może być pozytywna? Czym są stereotypy? Kiedy mówimy o wykluczeniu? Dlaczego stereotyp, dyskryminacja i wykluczenie są z sobą tak ściśle powiązane? Uczestnicy poszukiwali odpowiedzi na kluczowe pytanie: czy możemy wyobrazić sobie świat wolny od stereotypów, dyskryminacji i wykluczenia, a zatem społeczeństwo inkluzywne - równościowe, włączające i otwarte? Czy tak naprawdę jest nam ono potrzebne?
2. spotkanie z Andrzejem Krawczykiem, Autorem książki „Czyja jest Bośnia?” – dyskusja panelowa o arcyciekawej historii Bałkanów, o przestrzeganiu praw człowieka w kraju "trzech narodów" i współczesnych konfliktach politycznych, religijnych i społecznych w tym rejonie Europy.
3. wykład plenerowy prof. Tomasza Kawskiego z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego pt. „Śladami żydowskich mieszkańców Bydgoszczy" — podczas spaceru po mieście były prezentowane wybrane fragmenty materialnego dziedzictwa społeczności żydowskiej w Bydgoszczy w okresie od XIX wieku do lat 70. XX wieku. Prelegent zaprezentował wiedzę o losach bydgoskich Żydów w kontekście poszanowania praw człowieka, wskazując na postawy pozostałych mieszkańców Bydgoszczy oraz władz niemieckich w stosunku do tej mniejszości na przestrzeni dziejów, ze szczególnym uwzględnieniem lat 30. i 40. XX wieku.
4. wykład dr. Andrzeja Purata z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego pt. „Ukraina: O Stepanie Banderze bez emocji”. Podczas wykładu Uczestnicy poznali prawdziwie fascynującą historię najbardziej znanego ukraińskiego nacjonalisty, Stepana Bandery, zwanego również terrorystą z Galicji. Prelegent zaprezentował wiele niewygodnych i ukrywanych faktów z jego życia. Jego dynamiczne losy, szybka kariera pełna zwrotów, związana z działalnością w Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów obrosły wieloma mitami, które trzeba konfrontować z faktami. Ważnym elementem wykładu była analiza działań władz polskich w kontekście przestrzegania praw człowieka, które w efekcie mogły doprowadzić do tak dramatycznych wydarzeń.
5. wykład Marcina Rzepki z Uniwersytetu Jagiellońskiego pt. „Obrazy i reprezentacje. Kurdowie i Kurdystan w relacjach europejskich i pozaeuropejskich”.
W 2022 r. Pracownicy Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego napisali szereg artykułów i opracowań wpisujących się w Bydgoski Rok Praw Człowieka między innymi:
• Anna Nadolska, Nasze „strażniczki polskości”. Aktywność patriotyczna kobiet w Bydgoszczy pod koniec okresu pruskiego, artykuł traktuje o roli Polek-patriotek w podtrzymaniu świadomości narodowej w Bydgoszczy pozostającej pod zaborem pruskim; aktywność ta stała się kuźnią przyszłych postaw obywatelskich, samostanowienia i organizowaniu się kobiet w II RP)
• Anna Nadolska, Bydgoski Kobiety – gra turystyczna, tekst przybliżający grę "Bydgoskie Kobiety" (2018), którą bydgoskie Muzeum Okręgowe przygotowało na 100. rocznicę przyznania Polkom czynnego i biernego prawa wyborczego
• Anna Nadolska, Wincentyna Teskowa publikacja ukazuje biografię dyrektorki „Dziennika Bydgoskiego”, która dzięki uzyskaniu przez kobiety czynnego i biernego prawa wyborczego, mogła brać udział w lokalnym życiu politycznym w latach 1918-1939))
Dział Edukacji muzeum przygotował pakiety promocyjno – edukacyjne dla dzieci i młodzieży w wieku od 4-14 lat. Pakiety "Kolekcjonera wrażeń" - zawierały kolorowanki, zgadywanki, karty edukacyjne (w języku polskim oraz częściowo tłumaczone na język ukraiński), przybliżające naszym odbiorcom zagadnienia związane ze sztuką, rzemiosłem oraz kolekcją Muzeum. Każdy z pakietów był wyposażony w podstawowe materiały plastyczne (np. klej, nożyczki, kolorowy papier, kredki, ołówki itp. lub też edukacyjne zabawki) i stanowił zestaw do samodzielnej nauki o sztuce poprzez zabawę. Bezpłatne "twórcze torby" czekały na obywateli Ukrainy w kasie Muzeum ul. Gdańska 4, od 1 kwietnia do 31 sierpnia.
Odbyły się również bezpłatne warsztaty (dla obywateli Ukrainy) po nazwą „Mozaikowe blokowisko”.
Centrum Nauki i Kultury Młyny Rothera w ramach obchodów Roku Praw Człowieka, w 2022 roku włączyło się poprzez współpracę z różnymi podmiotami i organizacjami społecznymi udostępniając przestrzeń, zaplecze techniczne oraz zasoby personalne Młynów Rothera.
Przedstawione poniżej działania i wydarzenia wpisują się w szeroko rozumianą tematykę Praw Człowieka.
DZIAŁANIA
Działania wspierające społeczność ukraińską, szczególnie uchodźców i uchodźczynie po 24 lutego 2022 roku, kiedy nastąpiła inwazji Rosji na Ukrainę:
Współpraca ze Stowarzyszeniem Wspierających Rodziców oraz Opiekunów Dzieci z Niepełnosprawnościami MY TEŻ
Od marca udostępniliśmy naszą przestrzeń III piętra spichrza mącznego na powołanie świetlicy dla dzieci i kobiet z Ukrainy prowadzoną przez Stowarzyszenie MY TEŻ. W ramach świetlicy, która jest dostępna od poniedziałku do soboty odbywają się liczne warsztaty, spotkanie, wsparcie poprzez dary materialne, prawne i administracyjne oraz opieka pedagogiczna dla dzieci.
Współpraca z Fundacją EMIC
- Korepetycje dla dzieci ukraińskich i animacje / kwiecień – czerwiec
- Kurs języka polskiego dla nauczycielek z Ukrainy – 2 edycje / maj – lipiec
- Spotkanie z prawnikiem w temacie pomocy uchodźcom z Ukrainy / marzec
- English Speaking Club dla osób dorosłych z Ukrainy / kwiecień – wrzesień
- Spotkania dla kobiet z Ukrainy / od marca, dwa razy w tygodniu
- Seminarium dla uczniów i koordynatorów - program edukacyjny "Przyjazna szkoła"/ 18 listopada
- Praca w Atos – spotkanie dla osób z Ukrainy /Recruitment Event for Refugees with Atos / 22 listopada
Współpraca ze Stowarzyszeniem ROZKWIT
Spotkania dla młodzieży z Białorusi i z Ukrainy / od sierpnia, raz w tygodniu /
WYDARZENIA
- Jesteśmy z Wami - Bydgoszcz dla Ukrainy / 13 marca / Fundacja Chcepomagam
- Zagadkowe Stare Miasto - dwujęzyczna polsko-ukraińska gra miejska / 8 maja /Stowarzyszenie Jutronauci
- Festiwal Kultur III: Timeline – Konkurs Talentów Endorfina Show / 30 maja / Szkoła Otwarta i Tolerancyjna - Projekt Miejski
- Wystawa "(Nie) widzę" / 10-19 czerwca / Kujawsko-Pomorski Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy nr 1 dla Dzieci i Młodzieży Słabo Widzącej i Niewidomej im. L.Braille`a w Bydgoszczy
- Wystawa "Ból i nadzieja" / 4-15 lipca / Urząd Miasta Bydgoszczy
- Wystawa "Pełno ich nigdzie" / 18 sierpnia-11 września / POLIN Muzeum Historii Żydów Polskich
- Wystawa przestawiająca 6 miesięczną pracę świetlicy dla uchodźców prowadzoną przez Stowarzyszenie MY TEŻ / 5-31 sierpnia
- Lato Wolnej Miłości vol. 4 / 26-28 sierpnia / Stowarzyszenie Stan Równości
- Happening - zostań rodzicem zastępczym / 8 września / Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej
- „Spacer w ciemność” - warsztaty z dostępności w ramach Kampanii Społecznej z okazji Międzynarodowego Dnia Białej Laski pod hasłem „JA NIE WIDZĘ CIEBIE, TY ZOBACZ MNIE!” / 18 października / Kujawsko-Pomorski Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy nr 1 dla Dzieci i Młodzieży Słabo Widzącej i Niewidomej im. L.Braille`a w Bydgoszczy
W 2022 roku Teatr Polski kontynuował swoją działalność na rzecz wsparcia represjonowanych twórców z Białorusi. Między innymi w terminie wrzesień-październik 2022 r. odbyła się rezydencja artystyczna zeszłorocznego laureata AURORY. Nagrody Dramaturgicznej Miasta Bydgoszczy Mikity Ilyinchyka, zakończona premierą spektaklu w ramach Festiwalu Prapremier 2022. Oświecenie.
Od marca 2022 r. zespół Teatru Polskiego w Bydgoszczy aktywnie zaangażował się w pomoc ukraińskim twórcom, uciekającym przed wojną, inicjując takie działania jak:
- czytanie performatywne najnowszej sztuki ukraińskiej dramatopisarki Leny Laguszonkowej - odbyło się 6 marca 2022 w Teatrze Polskim w Bydgoszczy;
- rezydencje artystyczne dla twórczyń z Ukrainy - Leny Laguszonkowej oraz aktorki Żeni Doliak;
- produkcja spektaklu przygotowanego i wyprodukowanego przez TPB, MCK i MFT Kontakt “Życie na wypadek wojny”.
W projekcie wzięło udział siedem ukraińskich artystek - Lena Laguszonkowa, Elena Borispolets, Justyna Mohytych, Jasia Sajenko,Yevhenia Nepytaliuk, Zhenia Doliak. Premiera spektaklu odbyła się 25 maja w Toruniu. Spektakl zainaugurował także tegoroczną edycję Festiwalu Prapremier;
- organizacja półkolonii dla dzieci z Polski i Ukrainy w ramach programu Lato w teatrze;
- włączenie języka ukraińskiego do AURORY. Nagrody Dramaturgicznej Miasta Bydgoszczy jako oficjalnego języka umożliwiającego nadesłanie pracy na konkurs.
Ponadto Teatr Polski w Bydgoszczy angażował się w różnorodne działania związane z prawami człowieka, jak organizowane przez Młyny Rothera obchody Międzynarodowego Dnia Pamięci
o Ofiarach Holokaustu, czy festiwal Lato Wolnej Miłości poświęcone edukacji seksualnej, tolerancji i wsparciu społeczności LGBT+.
Projekty wpisujące się w obchody Roku Praw Człowieka:
- WYSTAWA GREAT PATRIOTIC- Celina Kanunnikava, Hanna Shumska, Vitalii Shupliak, Endre Tót.
Wystawa z udziałem artystów ukraińskich, białoruskich i węgierskich. W trakcie przygotowania wystawy rozpoczęła się wojna w Ukrainie. Cały projekt zyskał tym samym nowe znaczenie.
- Tania Bohuslavska. Potrzebuję czasu i przestrzeni na płacz- pobyt rezydencjalny, wystawa